مجله یاس دنتال

تخصص های دندانپزشکی

اندودنتیست: (درمان ریشه دندان، اندودنتیکس، اندودانتیکس Endodontics) یکی از تخصص های مهم مربوط به دندانپزشکی محسوب می شود. در این تخصص پزشک به درمان ریشه می پردازد و روت کانال تراپی یا عصب کشی های دشوار را به عهده می کند. این روش با جراحی نیز همراه است. ارتودنتیست: (ارتودنسی، ارتودنتیکس، ارتودانتیکس Orthodontics) پزشکی که در زمینه ارتودنسی فعالیت می کند وظیفه رفع ایرادات و مشکلات مربوط به فک و دندان را به عهده دارد و او باید بتواند ناهنجاری های مربوط به فک را به طور دقیق شناسایی نماید. این نوع دندانپزشک در زمینه ظاهری بیشترین دقت را دارد. پریودنتیست (لثه، پریودنتیکس، پریودانتیکس Periodontics)) متخصص لثه در زمینه تشخیص و درمان بیماری های لثه فعالیت می کند و همینطور در دیگر بافت های نرم دهانی نیز یک سری اصول را مدنظر قرار می دهد. بیماری های لثه نیاز به جراحی دارند و این کار توسط متخصص لثه صورت می گیرد. البته که جراحی کاشت ایمپلنت نیز در این گزینه قرار می گیرد. ترمیمی و زیبایی: (Cosmetic and Restorative Dentistry) تخصص ترمیمی و زیبایی یک گرایش جداگانه است اما این روزها شاهد هستیم که پزشکان عمومی نیز دست به این کار می زنند. در این روش، دندان ها در فرم صحیح خود قرار می گیرند، پروسه سفید کردن دندان صورت می گیرد و همینطور موارد مانند کامپوزیت و لمینت ارزیابی می شود. به طور کلی ترمیم و پر کردن تاج دندان نیز وابسته به همین بخش است. از دیگر تخصص های موجود مربوط به پاتولوژی است که به طور کلی نیاز به رعایت اصول آزمایشگاهی دارد. این کار به واسطه پاتولوژیست دهان و دندان انجام می شود و پزشک با بیمار کاری ندارد و همه چیز با مواد است.

دوره تخصصی دندانپزشکی

می دانیم که در رشته دندانپزشکی و البته بسیاری از رشته های دیگر، بخش عملی مهمتر از تئوری است. برخی دوره های تخصصی وجود دارد تا دندانپزشک بتواند به مباحث تئوری که یاد گرفته است تسلط کافی پیدا نماید. در این دوره ها ابزارهای دندانپزشکی به طور دقیق بررسی شود. کارایی دستیار بیشتر می شود. خطاهای احتمالی دندانپزشک به حداقل می رسد. ریسک های پزشکی محدود می شود. روند درمان برای پزشک سریعتر می شود. این دوره ها به صورتی است که افرادی که در زمینه عملی در دانشگاه به نتیجه نرسیده اند بتوانند وارد پروسه اشتغال زایی شوند. در این دوره ها مباحثی در زمینه کنترل درد و اضطراب و عفونت پوشش داده می شود. دوره تخصصی دندانپزشکی به صورتی است که افراد می توانند در فضایی کاملاً شبیه سازی شده مثل مطب اقدامات عملی مربوط به مشکلات دندانی را آزمون و خطا کنند. نکته پایانی دنیای دندانپزشکی هم شیرین است و هم حساس و هم بازو و مچ قوی می خواهد!

دندان عقل چیست؟

آیا کشیدن دندان عقل الزامی است؟ در طول زندگی دندان های ما به مرور زمان مختلفی از رشد را ادامه می دهند و در نهایت آخرین دندانی که می روید، دندان عقل نامیده می شود و به کل ربطی به عقل و کامل شدن آن ندارد. دندان عقل 4 عدد است و هر کدام پشت دندان های آسیاب و در فک بالا و پایین قرار می گیرد و معمولاً بین سن 17 الی 25 سالگی رشد می کند. دندان عقل در برخی از افراد قابل رویت نیست و گاه نهفته است. اینطور که مشخص است دندان عقل نمی تواند به صورت صحیح رشد کند و دندان های دیگر را تحت تاثیر قرار می دهد.

درد دندان عقل

معمولاً افراد از درد دندان عقل گله دارند. این درد زمانی که هنوز دندان کشیده نشده است اغلب به دلیل پوسیدگی و یا نبود فضای کافی برای رشد است. اما موضوع دیگر اینکه پس از کشیدن دندان عقل شخص بهداشت را رعایت نمی کند و یا چون دهانش در مدت زمانی زیادی باز است دچار درد می شود و مشکلاتی ایجاد می کند. موضوع دیگر اینکه درد دندان عقل به صورتی است که شخص احساس درد در ناحیه سرد خود دارد و این موضوع برای او بسیار ناراحت کننده است. معمولاً زمان بهبود جای کشیدگی دندان عقل سه الی چهار روز است و گاه تا یک هفته نیز طول می کشد. سرما سبب می شود که التهاب ناشی از درد کاهش یابد.

پوسیدگی دندان عقل

در صورتی که دندان عقل پوسیده شود احتمال کیست و آبسه و حتی تومورهای خوش خیم نیز وجود دارد و ابسه در واقع جمع شدن میزانی چرک در دندان عقل یا بافت اطراف دندان است. پوسیدگی دندان عقل بیشتر در اساس ذرات مواد غذایی است که در لبه های آن گیر می کند و فضا برای تمیز کردن آن سخت است. معمولاً در صورتی که دندان عقل عفونت کند پیش از کشیدن دندان عقل نیاز است که به تجویز پزشک آنتی بیوتیک تجویز شود و شخص نباید خودسرانه آنتی بیوتیک استفاده نماید.

بلیچینگ دندان خانگی

بلیچینگ دندان در منزل به این صورت است که پزشک از دندان شما قالبگیری می کند و یک جفت تری مناسب با سایز دندان ها به شما می دهد. همینطور ژل هایی مناسب با تری ها در اختیار شما قرار می دهد. مراحل کار به این صورت است که باید دندان های خود را مسواک بزنید و از نخ دندان برای بین دندان استفاده کنید. نوک مخلوط کننده سرنگ را وصل کنید. یک قطره از ژل سفید کننده را روی بخش داخلی لیه بیرون حفره ها بچکانید. قالب هایی که محتوی ژل سفیدکننده دارند را روی دندان ها قرار دهید و قالب به درستی باید روی سطح دندان قرار بگیرد. در روش های خانگی استفاده از لاک های سفیدکننده، جوش شیرین و یک سری روش ها نیز وجود دارد که اثر بخشی آن مشخص نشده است.

مراقبتهای بعد از بلیچینگ

اول از هر چیز باید این موضوع را بدانیم که وقتی از روش بلیچینگ دندان استفاده می شود یعنی شوک بزرگی به دندان وارد شده است و بسیاری از دندانپزشک ها این روش ها حساس می دانند و وقتی روشی حساس است پس باید مراقبت های پس از بلیچینگ دندان به طور دقیق در نظر گرفته شود. 1- بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید! این موضوع فقط مربوط به مسواک زدن نیست نیاز است که روش درست مسواک زدن و استفاده از نخ دندان را به خوبی بدانید. 2- موضوع دیگر اینکه باید در رژیم غذایی خود تغییراتی ایجاد دهید. استفاده از مواد چسبنده رنگی، پفک ها ، نوشیدنی های رنگدانه دار و مواردی از این قبیل، عمر بلیچینگ دندان را کاهش می ده و همینطور سبب می شود که دندان دیگر موقعیت اولیه را نداشته باشد بنابراین به این موضوع دقت کنید. 3- اگر بلیچینگ دندان به صورت دوره ای تکرار شود سبب می شود که رنگ دندان ها به صورت دایمی سفید شوند. یک موضوع مهم را پیش از بلیچینگ دندان در نظر داشته باشید. اگر دندان خراب دارید، در ابتدا ترمیم کنید و خرابی ها را درست نمایید. برخی فکر می کنند که بلیچینگ سبب می شود که روکش ها، پرکردگی ها، لمینتها و نواحی زرد ریشه برطرف شود در صورتی که وظیفه بلیچینگ چیزی دیگری است و ربطی به مشکلات دندانی شما ندارد. در صورتی که روی دندان های خود جرم دارید در ابتدا جرم گیری کنید. وقتی جرم روی دندان ها پاک شود باعث می شود که دندان موقعیت بهتری برای استفاده از مواد سفیدکننده داشته باشد و این موضوع بخش مهم کار است که می بایست قبل از سفید کردن صورت بگیرد.

ترمیم دندان چیست؟

ترمیم دندان که بسیاری از ما با پر کردن دندان آن را می شناسیم در واقع برای دندان های پوسیده انجام می شود. به این ترتیب که دندانپزشک در ابتدا بخش های پوسیده و عفونی شده را تخلیه می کند و سپس دندان پوسیده شده به واسطه مواد پر می شود. برای پر کردن یک سری مواد ترمیمی وجود دارد اما کامپوزیت به رنگ سفید و آمالگام به رنگ نقره ای بهترین گزینه ها هستند.

ترمیم دندان شکسته

ترک خوردن دندان و یا شکستن بخشی از دندان از موارد بسیار مهمی است که نیاز به ترمیم دندان را جدی تر می کند چون غذا در بخش شکسته شده جمع می شود و سبب می شود که کار به عصب کشی برسد. در موقعیت دندان های شکسته نیاز است که تصویربرداری صورت بگیرد تا دندانپزشک تشخیص دهد که آیا نیاز است عصب کشی صورت بگیرد یا خیر. اگر بنا فقط به ترمیم باشد نیاز است که سطح شکستگی بررسی شود. گاه فقط پر کردن جواب نمی دهد و دندان پس از ترمیم باید روکش شود تا دوام بیشتری داشته باشد اما گاه سطح حفره ایجاد شده به واسطه مواد ترمیم پر شده و و ماندگاری خوبی دارد. در این شرایط پزشک باید در ابتدا فضای داخل دندان را ضد عفونی سازد و سپس عملیات ترمیم صورت بگیرد.

کامپوزیت دندان چیست؟

کامپوزیت دندان در واقع ترکیبی از مواد زمینه ای هستند که به واسطه ترکیب شدن با ذراتی مثل فیلر سبب می شود که استحکام بالایی ایجاد شود. در واقع یک ترکیب خمیری شکل ایجاد می شود و از تابش نور در طول موج خاص استفاده می شود که به صورت سفت و سخت است. پس از سفت شدن نیز پولیش مناسب صورت می گیرد تا در دهان سبب اذیت شخص نشود و کار با آن طبیعی باشد.

یکی از کاربردهای اصلی کامپوزیت دندان برای پر کردن دندان های خالی است. در واقع ماده خمیری شکل به عنوان ماده پر کننده دندان شما استفاده می شود. گاه نیز کسانی که از رنگ دندان خود ناراضی هستند با رنگ کامپوزیت دندان مورد نظر خود می توانند، دندان هایی زیباتر و جذاب تر داشته باشند. این روش تقریباً بدون ضرر است. این روکش ها سطح جلوی دندان را پوشش می دهد و نیازی به تراش ندارند.

مراحل کامپوزیت دندان

برای اجرای روکش ونیر کامپوزیت دندان نیاز است که در ابتدا دندان ها به طور کامل تمیز شوند و هر نوع جرم یا پلاک ارتودنسی ایجاد شده در سطح دندان پاک شود و یک سطح تمیز برای کار گذاشتن روکش ونیر ایجاد شود.

پس از آن دندان ها به طور کامل خشک می شوند و پاک می شوند و مشخص می شود که هیچ رطوبت یا بزاقی در محل وجود ندارد که در عملکرد مواد باندینگ اختلال ایجاد می کند. سپس نوبت به استفاده از مواد مخصوص اسیدی برای سطج جلوی دندان است تا فضا برای جایگذاری روکش فراهم شود. در واقع این مواد خاصیت چسبندگی ویژه ای دارد که می تواند روکش را در محل مورد نظر بچسباند.

پس از آن از باندینگ مخصوص استفاده می شود و صیقل صورت می گیرد. در نهایت کار لایه نازک ونیر کامپوزیت روی سطح دندان پولیش و صیقلی می شود. لایه ونیر کامپوزیت بسیار نازک است و به همین دلیل نیاز به تراش دندان نیست.

سفید کردن دندان و بلیچینگ

سفید کردن دندان یکی از بهترین تصمیماتی است که می توانید برای دوام بیشتر دندان و زیبایی خود بگیرید. روش هایی که برای سفید کردن دندان وجود دارد هم به صورت سنتی و خانگی و هم در روش های کلینیکی است. روش های خانگی بسیار گسترده هستند و اثر بخشی نسبتاً محدودی دارند اما در روش های کلینیکی شرایط به این صورت است که شخص هم می تواند از جرم گیری استفاده نماید و هم به سراغ بلیچینگ برود. مبرهن است که این دو روش از نظر قیمت، روش کار، میزان روشن کردن دندان و سایر موارد تفاوت های مخصوص به خود دارند.

ماندگاری و دوام سفید کردن و بلیچینگ دندان

ماندگاری و دوام روش های سفیدکردن دندان با هم فرق دارد. مثلاً اگر شما از روش های سنتی و خانگی برای روشن کردن دندان خود استفاده می کنید می توانید بخشی از جرم های دندان را از بین ببرید و اگر باز هم مواد غذایی چسبنده مصرف کنید سریعاً دندان شما درگیر تیرگی می شود.

سفید کردن دندان به روش جرم گیری، دندان شما را از رسوبات خلاص می کند در این روش یک سری جرم های روی دندان پاک می شود و پس از آن باید مواظب باشید که مواد غذایی رنگی مصرف نکنید و همینطور از مصرف چای پر رنگ و سیگار نیز دوری کنید.

اما اگر قرار است که چند درجه ای دندان خود را روشنتر سازید، باید به سراغ روش بلیچینگ بروید. معمولاً سوالی که پرسیده می شود در خصوص ماندگاری این روش است. و اینکه آیا سفیدکردن دندان به واسطه بلیچینگ دائمی است یا خیر!

پاسخ به این سوال متاسفانه خیر است. یعنی شما با یک بار بلیچینگ تا همیشه دندانتان سفید نخواهد ماند. معمولاً بین 6 ماه الی دو سال دوام برای بلیچینگ در نظر گرفته شده است که بر اساس موقعیت فرد ارزیابی می شود. البته که اگر شما بسیار درگیر مواد غذایی رنگی مثل چای و قهوه هستید و یا به میزان زیاد سیگار و قلیون مصرف می کنید متاسفانه دوام این روش برای شما کمتر از یک سال است.

سفید کردن دندان و بلیچینگ

سفید کردن دندان یکی از بهترین تصمیماتی است که می توانید برای دوام بیشتر دندان و زیبایی خود بگیرید. روش هایی که برای سفید کردن دندان وجود دارد هم به صورت سنتی و خانگی و هم در روش های کلینیکی است. روش های خانگی بسیار گسترده هستند و اثر بخشی نسبتاً محدودی دارند اما در روش های کلینیکی شرایط به این صورت است که شخص هم می تواند از جرم گیری استفاده نماید و هم به سراغ بلیچینگ برود. مبرهن است که این دو روش از نظر قیمت، روش کار، میزان روشن کردن دندان و سایر موارد تفاوت های مخصوص به خود دارند.

ماندگاری و دوام سفید کردن و بلیچینگ دندان

ماندگاری و دوام روش های سفیدکردن دندان با هم فرق دارد. مثلاً اگر شما از روش های سنتی و خانگی برای روشن کردن دندان خود استفاده می کنید می توانید بخشی از جرم های دندان را از بین ببرید و اگر باز هم مواد غذایی چسبنده مصرف کنید سریعاً دندان شما درگیر تیرگی می شود.

سفید کردن دندان به روش جرم گیری، دندان شما را از رسوبات خلاص می کند در این روش یک سری جرم های روی دندان پاک می شود و پس از آن باید مواظب باشید که مواد غذایی رنگی مصرف نکنید و همینطور از مصرف چای پر رنگ و سیگار نیز دوری کنید.

اما اگر قرار است که چند درجه ای دندان خود را روشنتر سازید، باید به سراغ روش بلیچینگ بروید. معمولاً سوالی که پرسیده می شود در خصوص ماندگاری این روش است. و اینکه آیا سفیدکردن دندان به واسطه بلیچینگ دائمی است یا خیر!

پاسخ به این سوال متاسفانه خیر است. یعنی شما با یک بار بلیچینگ تا همیشه دندانتان سفید نخواهد ماند. معمولاً بین 6 ماه الی دو سال دوام برای بلیچینگ در نظر گرفته شده است که بر اساس موقعیت فرد ارزیابی می شود. البته که اگر شما بسیار درگیر مواد غذایی رنگی مثل چای و قهوه هستید و یا به میزان زیاد سیگار و قلیون مصرف می کنید متاسفانه دوام این روش برای شما کمتر از یک سال است.

عصب کشی دندان چیست؟

عصب کشی دندان با عنوان پزشکی روت کانال یک پروسه دندانپزشکی محسوب می شود. در این راستا بخش داخلی و نرم دندان یا پالپ از بین میرود. پالپ از اعصاب و بافت و همبند و عروق خونی ساخته شده است و سبب می شود که دندان رشد داشته باشد.

عصب کشی دندان تحت بی حسی موضعی صورت می گیرد و روش های مختلفی داشته و نیاز به دقت بالایی است.

عصب کشی زمانی صورت می گیرد که قسمت داخلی یک دندان دچار آسیب شده باشد و یا درگیر التهاب و عفونت است. پالپ یا مغز دندان از بین رفته و مرده است. بارها دیده شده است که بخش بالایی و یا تاج دندان هنوز دست نخورده باقی مانده است. زمانی که پاپل آسیب دیده دندان از بین برود سبب می شود که ساختار دندان حفظ شود.

علت های مختلفی در راستای آسیب دیدن پالپ دیده می شود، مثلاً پوسیدگی عمیق به واسطه عدم رسیدگی درست و یا سوراخ و حفره هایی که سبب تجمع غذا می شوند.

وجود یک سری ترک ها روی دندان نیز سبب آسیب به پالپ دندان می شود. از سوی دیگر وارد شدن آسیب و تروما به دندان نیز از دیگر دلایلی است که سبب آسیب دیدگی پالپ دندان شده و نیاز به عصب کشی را ایجاد می کند.

پیشگیری از پوسیدگی دندان

نظافت دهان و دندان از مهمترین موارد پیشگیری از پوسیدگی دندان است و حقیقت اینکه یک بار مسواک در روز واقعا کم است!

روش درست مسواک زدن را یاد بگیرید و با نخ دندان رفیق باشید! درست مثل زمانی که بدون عینک نمی توانید جایی را ببینید، نخ دندان هم باید همیشه در کیف شما وجود داشته باشد.

موضوع دیگر اینکه شما باید بتوانید از شوینده های مناسب دهان و دندان استفاده کنید. در استفاده از نوشیدنی های داغ و سرد همزمان دقت لازم داشته باشید این شوک برای دندان شما ضرر دارد.

بهتر است حداقل سالی یک بار دندان های خود را توسط پزشک ویزیت کنید و از شرایط آن باخبر شوید به طور کلی این رویه ساختار مخصوص به خود را دارد و باید دقت لازم صورت بگیرد.